[4/26, 11:33 AM] Sonam Chandrakar B. Ed 3rd Semester Student Prism College: เคธเคฎाเค เคเค เคธे เค
เคงिเค เคฒोเคों เคे เคธเคฎुเคฆाเคฏों เคธे เคฎिเคฒเคเคฐ เคฌเคจे เคเค เคตृเคนเคฆ เคธเคฎूเคน เคो เคเคนเคคे เคนैं เคिเคธเคฎें เคธเคญी เคต्เคฏเค्เคคि เคฎाเคจเคตीเคฏ เค्เคฐिเคฏाเคเคฒाเคช เคเคฐเคคे เคนैं। เคฎाเคจเคตीเคฏ เค्เคฐिเคฏाเคเคฒाเคช เคฎें เคเคเคฐเคฃ, เคธाเคฎाเคिเค เคธुเคฐเค्เคทा เคเคฐ เคจिเคฐ्เคตाเคน เคเคฆि เคी เค्เคฐिเคฏाเคं เคธเคฎ्เคฎिเคฒिเคค เคนोเคคी เคนैं।เคธเคฎाเค เคฒोเคों เคा เคเคธा เคธเคฎूเคน เคนोเคคा เคนै เคो เค
เคชเคจे เค
ंเคฆเคฐ เคे เคฒोเคों เคे เคฎुเคाเคฌเคฒे เค
เคจ्เคฏ เคธเคฎूเคนों เคธे เคाเคซी เคเคฎ เคฎेเคฒเคोเคฒ เคฐเคเคคा เคนै। เคिเคธी เคธเคฎाเค เคे เคเคจे เคตाเคฒे เคต्เคฏเค्เคคि เคเค เคฆूเคธเคฐे เคे เคช्เคฐเคคि เคชเคฐเคธ्เคชเคฐ เคธ्เคจेเคน เคคเคฅा เคธเคนृเคฆเคฏเคคा เคा เคญाเคต เคฐเคเคคे เคนैं। เคฆुเคจिเคฏा เคे เคธเคญी เคธเคฎाเค เค
เคชเคจी เคเค เค
เคฒเค เคชเคนเคाเคจ เคฌเคจाเคคे เคนुเค เค
เคฒเค-เค
เคฒเค เคฐเคธ्เคฎों-เคฐिเคตाเค़ों เคा เคชाเคฒเคจ เคเคฐเคคे เคนैं। เคฎเคจुเคท्เคฏ เคเค เคธाเคฎाเคिเค เคช्เคฐाเคฃी เคนै। เคธเคฎाเค เคे เคฌिเคจा เคฎเคจुเคท्เคฏ เคे เคीเคตเคจ เคा เคोเค เคฎเคนเคค्เคต เคจเคนीं เคนै। เคต्เคฏเค्เคคि เคो เคुเค เคญी เคฌเคจเคจा เคाเคนเคคा เคนै เคตเคน เคธเคฎाเค เคे เคตाเคคाเคตเคฐเคฃ เคฎें เคนी เคฌเคจ เคธเคเคคा เคนै। เคฆเคฐเค
เคธเคฒ, เคธเคฎाเค เคเค เคช्เคฐाเคृเคคिเค เคธंเคธ्เคฅा เคนै, เคिเคธ เคชเคฐ เคต्เคฏเค्เคคि เคा เค
เคธ्เคคिเคค्เคต เคเคฐ เคตिเคाเคธ เคจिเคฐ्เคญเคฐ เคเคฐเคคा เคนै। เคเค เคเคฆ्เคฆेเคถ्เคฏเคชूเคฐ्เคฃ เคธเคฎूเคน เคนोเคคा เคนै, เคो เคिเคธी เคเค เค्เคทेเคค्เคฐ เคฎें เคฌเคจเคคा เคนै, เคเคธเคे เคธเคฆเคธ्เคฏ เคเคเคค्เคต เคเคตं เค
เคชเคจเคค्เคต เคฎें เคฌंเคงे เคนोเคคे เคนैं। เคฎเคจुเคท्เคฏ เคिเคจ्เคคเคจเคถीเคฒ เคช्เคฐाเคฃी เคนै। เคฎเคจुเคท्เคฏ เคจे เค
เคชเคจे เคฒเคฎ्เคฌे เคเคคिเคนाเคธ เคฎें เคเค เคธंเคเค เคจ เคा เคจिเคฐ्เคฎाเคฃ เคिเคฏा เคนै। เคตเคน เค्เคฏों-เค्เคฏों เคฎเคธ्เคคिเคท्เค เคैเคธी เค
เคฎूเคฒ्เคฏ เคถเค्เคคि เคा เคช्เคฐเคฏोเค เคเคฐเคคा เคเคฏा, เคเคธเคी เคीเคตเคจ เคชเคฆ्เคงเคคि เคฌเคฆเคฒเคคी เคเคฏी เคเคฐ เคीเคตเคจ เคชเคฆ्เคงเคคिเคฏों เคे เคฌเคฆเคฒเคจे เคธे เคเคตเคถ्เคฏเคเคคाเคं เคฎें เคชเคฐिเคตเคฐ्เคคเคจ เคนुเค เคเคฐ เคเคจ เคเคตเคถ्เคฏเคเคคाเคं เคจे เคฎเคจुเคท्เคฏ เคो เคเค เคธूเคค्เคฐ เคฎें เคฌाँเคงเคจा เคช्เคฐाเคฐเคญ्เคฎ เคिเคฏा เคเคฐ เคเคธ เคฌंเคงเคจ เคธे เคธंเคเค เคจ เคฌเคจे เคเคฐ เคฏเคนी เคธंเคเค เคจ เคธเคฎाเค เคเคนเคฒाเคฏे เคเคฐ เคฎเคจुเคท्เคฏ เคเคจ्เคนीं เคธंเคเค เคจों เคा เค
ंเค เคฌเคจเคคा เคเคฒा เคเคฏा।
เคिเคกिंเค्เคธ เคे เค
เคจुเคธाเคฐ," เคธเคฎाเค เคธ्เคตเคฏं เคธंเค เคนै เคตเคน เคเค เคธंเคเค เคจ เคเคฐ เคต्เคฏเคตเคนाเคฐों เคा เคฏोเค เคนै, เคिเคธเคฎे เคธเคนเคฏोเค เคฆेเคจे เคตाเคฒे เคเค-เคฆूเคธเคฐे เคธे เคธเคฎ्เคฌंเคงिเคค เคนोเคคे เคนैं।"
เคญाเคฐเคคीเคฏ เคธเคฎाเค เคฆुเคจिเคฏा เคे เคธเคฌเคธे เคเคिเคฒ เคธเคฎाเคों เคฎें เคเค เคนै। เคเคธเคฎें เคเค เคงเคฐ्เคฎ, เคाเคคि, เคญाเคทा, เคจเคธ्เคฒ เคे เคฒोเค เคฌिเคฒเคुเคฒ เค
เคฒเค-เค
เคฒเค เคคเคฐเคน เคे เคญौเคोเคฒिเค เคญू-เคญाเค เคฎें เคฐเคนเคคे เคนैं। เคเคจเคी เคธंเคธ्เคृเคคिเคฏां เค
เคฒเค เคนैं, เคฒोเค-เคต्เคฏเคตเคนाเคฐ เค
เคฒเค เคนैं। เคญाเคฐเคคीเคฏ เคธเคฎाเค เคी เคธเคฐ्เคตเคช्เคฐเคฎुเค เคตिเคถेเคทเคคा 'เคตिเคตिเคงเคคा เคฎें เคเคเคคा' เคฐเคนी เคนै। เคฏเคน เคชंเค्เคคि เคฆเคฐ्เคถाเคคी เคนै เคि เคญाเคฐเคค เคिเคธ เคช्เคฐเคाเคฐ เคตिเคญिเคจ्เคจ เคธंเคธ्เคृเคคिเคฏों, เคธเคฎाเค เคคเคฅा เคจृเคाเคคीเคฏ เคคเคค्เคค्เคตों เคे เคเคเคฎเคจ เคธे เคเคฐ เค
เคงिเค เคฎเคเคฌूเคค เคนोเคคा เคเคฏा। เคญाเคฐเคคीเคฏ เคธเคญ्เคฏเคคा เคी เคฎुเค्เคฏ เคตिเคถेเคทเคคा เคฐเคนी เคนै - เคเคค्เคฎเคธाเคค เคिเค เคฌिเคจा เคธเคฎाเคฏोเคเคจ เคเคฐเคจे เคी เคงाเคฐเคฃा।
เคนเคฐ เคต्เคฏเค्เคคि เคे เคीเคตเคจ เคฎें เคถिเค्เคทा เคी เค
เคชเคจी เคเค เคฎเคนเคค्เคตเคชूเคฐ्เคฃ เคญूเคฎिเคा เคนोเคคी เคนै। เคถिเค्เคทा เคจे เคนเคฎेเคถा เคธे เคนी เคเค เคต्เคฏเค्เคคि เคฎें เคฌेเคนเคคเคฐ เคต्เคฏเค्เคคिเคค्เคต เคा เคจिเคฐ्เคฎाเคฃ เคिเคฏा เคนै। เคถिเค्เคทा เคा เคเคฆ्เคฆेเคถ्เคฏ เคेเคตเคฒ เคชเคฐीเค्เคทा เคฎें เค
เค्เคे เค
ंเค เคช्เคฐाเคช्เคค เคเคฐเคจा เคจเคนीं เคนोเคคा เคนै, เคฌเคฒ्เคि เคถिเค्เคทा เคे เคฎाเคง्เคฏเคฎ เคธे เคจเค เคीเคों เคो เคธीเคเคจे เคे เคธाเคฅ เค
เคชเคจे เค्เคाเคจ เคฎें เคตृเคฆ्เคงि เคी เคा เคธเคเคคी เคนै। เคถिเค्เคทเค เคตเคน เคชเคฅ เคช्เคฐเคฆเคฐ्เคถเค เคนोเคคा เคนै เคो เคนเคฎें เคिเคคाเคฌी เค्เคाเคจ เคนी เคจเคนीं เคฌเคฒ्เคि เคीเคตเคจ เคीเคจे เคी เคเคฒा เคธिเคाเคคा เคนै। เคถिเค्เคทเคों เคा เคाเคฐ्เคฏ เคฌเคนुเคค เคฎเคนเคค्เคตเคชूเคฐ्เคฃ เคเคฐ เคเค िเคจ เคนै। เคเค เค
เค्เคे เคुเคฐू เคा เคฎिเคฒเคจा เคฌเคนुเคค เคฆुเคฐ्เคฒเคญ เคนै। เคुเคฐू เคนी เคจเค เคชीเคข़ी เคो เคธเคนी เคฎाเคฐ्เคเคฆเคฐ्เคถเคจ เคฆेเคเคฐ เคธเคฎाเค เคเคฐ เคฆेเคถ เคे เคฒिเคฏे เคจเค เคชीเคข़ी เคคैเคฏाเคฐ เคเคฐเคคे เคนैं।
เคถिเค्เคทा, เคธเคฎाเค เคเค เคชीเคข़ी เคฆ्เคตाเคฐा เค
เคชเคจे เคธे เคจिเคเคฒी เคชीเคข़ी เคो เค
เคชเคจे เค्เคाเคจ เคे เคนเคธ्เคคांเคคเคฐเคฃ เคा เคช्เคฐเคฏाเคธ เคนै। เคเคธ เคตिเคाเคฐ เคธे เคถिเค्เคทा เคเค เคธंเคธ्เคฅा เคे เคฐूเคช เคฎें เคाเคฎ เคเคฐเคคी เคนै, เคो เคต्เคฏเค्เคคि เคตिเคถेเคท เคो เคธเคฎाเค เคธे เคोเคก़เคจे เคฎें เคฎเคนเคค्เคค्เคตเคชूเคฐ्เคฃ เคญूเคฎिเคा เคจिเคญाเคคी เคนै เคคเคฅा เคธเคฎाเค เคी เคธंเคธ्เคृเคคि เคी เคจिเคฐंเคคเคฐเคคा เคो เคฌเคจाเค เคฐเคเคคी เคนै। เคฌเค्เคा เคถिเค्เคทा เคฆ्เคตाเคฐा เคธเคฎाเค เคे เคเคงाเคฐเคญूเคค เคจिเคฏเคฎों, เคต्เคฏเคตเคธ्เคฅाเคं, เคธเคฎाเค เคे เคช्เคฐเคคिเคฎाเคจों เคเคตं เคฎूเคฒ्เคฏों เคो เคธीเคเคคा เคนै। เคฌเค्เคा เคธเคฎाเค เคธे เคคเคญी เคुเคก़ เคชाเคคा เคนै เคเคฌ เคตเคน เคเคธ เคธเคฎाเค เคตिเคถेเคท เคे เคเคคिเคนाเคธ เคธे เค
เคญिเคฎुเค เคนोเคคा เคนै। เคถिเค्เคทा เคต्เคฏเค्เคคि เคी เค
ंเคคเคฐ्เคจिเคนिเคค เค्เคทเคฎเคคा เคคเคฅा เคเคธเคे เคต्เคฏเค्เคคिเคค्เคค्เคต เคा เคตिเคเคธिเคค เคเคฐเคจे เคตाเคฒी เคช्เคฐเค्เคฐिเคฏा เคนै। เคฏเคนी เคช्เคฐเค्เคฐिเคฏा เคเคธे เคธเคฎाเค เคฎें เคเค เคตเคฏเคธ्เค เคी เคญूเคฎिเคा เคจिเคญाเคจे เคे เคฒिเค เคธเคฎाเคीเคृเคค เคเคฐเคคी เคนै เคคเคฅा เคธเคฎाเค เคे เคธเคฆเคธ्เคฏ เคเคตं เคเค เคिเคฎ्เคฎेเคฆाเคฐ เคจाเคเคฐिเค เคฌเคจเคจे เคे เคฒिเค เคต्เคฏเค्เคคि เคो เคเคตเคถ्เคฏเค เค्เคाเคจ เคคเคฅा เคौเคถเคฒ เคเคชเคฒเคฌ्เคง เคเคฐाเคคी เคนै। เคถिเค्เคทा เคถเคฌ्เคฆ เคธंเคธ्เคृเคค เคญाเคทा เคी ‘เคถिเค्เคท्’ เคงाเคคु เคฎें ‘เค
’ เคช्เคฐเคค्เคฏเคฏ เคฒเคाเคจे เคธे เคฌเคจा เคนै। ‘เคถिเค्เคท्’ เคा เค
เคฐ्เคฅ เคนै เคธीเคเคจा เคเคฐ เคธिเคाเคจा। ‘เคถिเค्เคทा’ เคถเคฌ्เคฆ เคा เค
เคฐ्เคฅ เคนुเค เคธीเคเคจे-เคธिเคाเคจे เคी เค्เคฐिเคฏा।เคिเคธी เคธเคฎाเค เคฎें เคธเคฆैเคต เคเคฒเคจे เคตाเคฒी เคเคฆ्เคฆेเคถ्เคฏ เคธाเคฎाเคिเค เคช्เคฐเค्เคฐिเคฏा เคนै เคिเคธเคे เคฆ्เคตाเคฐा เคฎเคจुเคท्เคฏ เคी เคเคจ्เคฎเคाเคค เคถเค्เคคिเคฏों เคा เคตिเคाเคธ, เคเคธเคे เค्เคाเคจ เคเคตं เคौเคถเคฒ เคฎें เคตृเคฆ्เคงि เคเคตं เคต्เคฏเคตเคนाเคฐ เคฎें เคชเคฐिเคตเคฐ्เคคเคจ เคिเคฏा เคाเคคा เคนै เคเคฐ เคเคธ เคช्เคฐเคाเคฐ เคเคธे เคธเคญ्เคฏ, เคธुเคธंเคธ्เคृเคค เคเคตं เคฏोเค्เคฏ เคจाเคเคฐिเค เคฌเคจाเคฏा เคाเคคा เคนै। เคฎเคจुเคท्เคฏ เค्เคทเคฃ-เคช्เคฐเคคिเค्เคทเคฃ เคจเค-เคจเค เค
เคจुเคญเคต เคช्เคฐाเคช्เคค เคเคฐเคคा เคนै เคต เคเคฐเคตाเคคा เคนै, เคिเคธเคธे เคเคธเคा เคฆिเคจ-เคช्เคฐเคคिเคฆเคจ เคा เคต्เคฏเคตเคนाเคฐ เคช्เคฐเคญाเคตिเคค เคนोเคคा เคนै। เคเคธเคा เคฏเคน เคธीเคเคจा-เคธिเคाเคจा เคตिเคญिเคจ्เคจ เคธเคฎूเคนों, เคเคค्เคธเคตों, เคชเคค्เคฐ-เคชเคค्เคฐिเคाเคं, เคฐेเคกिเคฏो, เคेเคฒीเคตिเคเคจ เคเคฆि เคธे เค
เคจौเคชเคाเคฐिเค เคฐूเคช เคธे เคนोเคคा เคนै। เคฏเคนी เคธीเคเคจा-เคธिเคाเคจा เคถिเค्เคทा เคे เคต्เคฏाเคชเค เคคเคฅा เคตिเคธ्เคคृเคค เคฐूเคช เคฎें เคเคคे เคนैं। เคธंเคुเคिเคค เค
เคฐ्เคฅ เคฎें เคถिเค्เคทा เคिเคธी เคธเคฎाเค เคฎें เคเค เคจिเคถ्เคिเคค เคธเคฎเคฏ เคคเคฅा เคจिเคถ्เคिเคค เคธ्เคฅाเคจों (เคตिเคฆ्เคฏाเคฒเคฏ, เคฎเคนाเคตिเคฆ्เคฏाเคฒเคฏ) เคฎें เคธुเคจिเคฏोเคिเคค เคขंเค เคธे เคเคฒเคจे เคตाเคฒी เคเค เคเคฆ्เคฆेเคถ्เคฏ เคธाเคฎाเคिเค เคช्เคฐเค्เคฐिเคฏा เคนै เคिเคธเคे เคฆ्เคตाเคฐा เคตिเคฆ्เคฏाเคฐ्เคฅी เคจिเคถ्เคिเคค เคชाเค ्เคฏเค्เคฐเคฎ เคो เคชเคข़เคเคฐ เคธंเคฌंเคงिเคค เคชเคฐीเค्เคทाเคं เคो เคเคค्เคคीเคฐ्เคฃ เคเคฐเคจा เคธीเคเคคा ।
เคถिเค्เคทा เคฎเคจुเคท्เคฏ เคे เคญीเคคเคฐ เค
เค्เคे เคตिเคाเคฐों เคा เคจिเคฐ्เคฎाเคฃ เคเคฐเคคी เคนै, เคฎเคจुเคท्เคฏ เคे เคीเคตเคจ เคा เคฎाเคฐ्เค เคช्เคฐเคถเคธ्เคค เคเคฐเคคी เคนै। เคฌेเคนเคคเคฐ เคธเคฎाเค เคे เคจिเคฐ्เคฎाเคฃ เคฎें เคธुเคถिเค्เคทिเคค เคจाเคเคฐिเค เคी เคญूเคฎिเคा เคฎเคนเคค्เคตเคชूเคฐ्เคฃ เคนोเคคी เคนै। เคंเคธाเคจों เคฎें เคธोเคเคจे เคी เคถเค्เคคि เคนोเคคी เคนै เคเคธเคฒिเค เคตो เคธเคญी เคช्เคฐाเคฃिเคฏों เคฎें เคถ्เคฐेเคท्เค เคนै เคฒेเคिเคจ เค
เคถिเค्เคทिเคค เคฎเคจुเคท्เคฏ เคी เคธोเค เคชเคถु เคे เคธเคฎाเคจ เคนोเคคी เคนै। เคตो เคธเคนी เคเคฒเคค เคा เคซैเคธเคฒा เคจเคนीं เคเคฐ เคชाเคคा। เคเคธเคฒिเค เคถिเค्เคทा เคฎाเคจเคต เคीเคตเคจ เคे เคฒिเค เค़เคฐूเคฐी เคนै, เคो เคเคธे เค्เคाเคจी เคฌเคจाเคคी เคนै। เคญाเคฐเคคीเคฏ เคธंเคธ्เคृเคคि เคฎें เคช्เคฐเคค्เคฏेเค เคต्เคฏเค्เคคि เคे เคीเคตเคจ เคฎें เคाเคฐ เคฒเค्เคท्เคฏ เคฎाเคจे เคเค เคนैं เคिเคจ्เคนें เคชुเคฐुเคทाเคฐ्เคฅ เคी เคธंเค्เคा เคฆी เคाเคคी เคนै – เคงเคฐ्เคฎ , เค
เคฐ्เคฅ , เคाเคฎ , เคฎोเค्เคท। เคเคจ เคाเคฐों เคฎें เคธे เคฎोเค्เคท เคธเคฌเคธे เค
เคงिเค เคชเคตिเคค्เคฐ เคเคตं เคฎเคนเคค्เคตเคชूเคฐ्เคฃ เคฎाเคจा เคाเคคा เคนै। เคช्เคฐเคค्เคฏेเค เคต्เคฏเค्เคคि เคे เคीเคตเคจ เคा เคเคฐเคฎ เคเคฆ्เคฆेเคถ्เคฏ เคฎोเค्เคท เคी เคช्เคฐाเคช्เคคि เคนोเคคी เคนै। เค
เคคः เคถिเค्เคทा เคนी เคฎोเค्เคท เคी เคช्เคฐाเคช्เคคि เคा เคเคเคฎाเคค्เคฐ เคธाเคงเคจ เคฎाเคจा เคเคฏा เคนै। เคฒेเคिเคจ เคถिเค्เคทा เคा เคเคฆ्เคฆेเคถ्เคฏ เคฎाเคค्เคฐ เคถिเค्เคทिเคค เคนोเคจा เคจเคนीं เคนोเคคा, เคฌเคฒ्เคि เคถिเค्เคทा เคे เคเค เค
เคจ्เคฏ เคฎเคเคธเคฆ เคนोเคคे เคนैं, เคिเคธे เคเค เคถिเค्เคทाเคे เคตिเคฆ्เคตाเคจों เคจे เค
เคฒเค-เค
เคฒเค เคคเคฐीเคे เคธे เคชเคฐिเคญाเคทिเคค เคिเคฏा เคนै।
เคฎเคนाเคค्เคฎा เคांเคงी – “เคถिเค्เคทा เคธे เคฎेเคฐा เคा เคคाเคค्เคชเคฐ्เคฏ เคฌाเคฒเค เคเคฐ เคฎเคจुเคท्เคฏ เคे เคถเคฐीเคฐ, เคฎเคจ เคคเคฅा เคเคค्เคฎा เคे เคธเคฐ्เคตांเคीเคฃ เคเคตं เคธเคฐ्เคตोเคค्เคृเคท्เค เคตिเคाเคธ เคธे เคนै।”
เคธ्เคตाเคฎी เคตिเคตेเคाเคจंเคฆ – “เคฎเคจुเคท्เคฏ เคी เค
ंเคคเคฐ्เคจिเคนिเคค เคชूเคฐ्เคฃเคคा เคी เค
เคญिเคต्เคฏเค्เคคि เคนी เคถिเค्เคทा เคนै।”
เคชृเคท्เค เคญूเคฎि เคญाเคฐเคค เคธเคฐเคाเคฐ เคจे เคฆेเคถ เคे เคฆूเคฐ-เคฆเคฐाเค เค्เคทेเคค्เคฐों เคฎें เคฐเคนเคจे เคตाเคฒे เค
เคจुเคธूเคिเคค เคाเคคि /เคเคจเคाเคคि / เคชिเคเคก़े เคตเคฐ्เค/เค
เคฒ्เคชเคธंเค्เคฏเค เคธเคฎुเคฆाเคฏ เคे เคฌाเคฒिเคाเคं เคे เคฒिเค เคช्เคฐाเคฐंเคญिเค เคธ्เคคเคฐ เคชเคฐ 750 เคเคตाเคธीเคฏ เคตिเคฆ्เคฏाเคฒเคฏ (เค เคนเคฐเคจे เคी เคธुเคตिเคงा เคธเคนिเคค) เคोเคฒเคจे เคे เคฒिเค เคเคธ्เคคूเคฐเคฌा เคाँเคงी เคฌाเคฒिเคा เคตिเคฆ्เคฏाเคฒเคฏ เคฏोเคเคจा เคी เคถुเคฐुเคเคค เคी เคนै।เคญाเคฐเคค เคฎें เคตाเคฒिเค เคฌाเคฒिเคाเคं เคी เคถिเค्เคทा เคฎें เคต्เคฏाเคชเค เคตिเคทเคฎเคคा เคฆृเคท्เคिเคोเคเคฐ เคนोเคคी เคนै। เคเคจเคเคฃเคจा 2001 เคे เค
เคจुเคธाเคฐ เคชुเคฐुเคทों เคी เคธाเค्เคทเคฐเคคा เคฆเคฐ 75.85 เคคเคฅा เคฎเคนिเคฒाเคं เคी 54.16 เคฅी– เคเคธ เคช्เคฐเคाเคฐ เคธ्เคค्เคฐी - เคชुเคฐुเคท เคा เคธाเค्เคทเคฐเคคा เคฆเคฐ เคा เค
ंเคคเคฐाเคฒ 21.69 เคฅा।
เคฌाเคฒिเคा เคถिเค्เคทा เคธे เคนเคฎ เคฏเคน เคธเคฎเคเคคे เคนै เคी เคญाเคฐเคค เคฎें เค
เคญी เคงीเคฐे-เคงीเคฐे เคฒเฅเคिเคฏों เคी เคถिเค्เคทा เคชเคฐ เคเค เค
เค्เคा เฅाเคธा เคง्เคฏाเคจ เคฆिเคฏा เคा เคฐเคนा เคนै। เคฏे เค
เคค्เคฏंเคค เคฎเคนเคค्เคตเคชूเคฐ्เคฃ เคนो เคाเคคा เคนै เคเคฌ เคนเคฎ เค
เคชเคจे เคฆेเคถ เคो เคฌुเคฒंเคฆिเคฏों เคเคฐ เคชเคนुंเคाเคจे เคी เคฌाเคค เคเคฐเคคे เคนै เคคो, เค्เคฏोंเคि เคฒเคก़เคिเคฏों เคी เคถिเค्เคทा เคฒเคก़เคिเคฏों เคो เคธ्เคूเคฒ เคฒाเคจे เคธे เคเคนीं เคเคे เคคเค เคाเคคी เคนै। เคเคฐ เคตो เคฆेเคถ เคे เคตिเคाเคธ เคเคฐ เคเคจ्เคจเคคि เคฎें เค
เคชเคจा เคญเคฐเคชूเคฐ เคฏोเคเคฆाเคจ เคฆेเคคी เคนै। เคถिเค्เคทा เคนी เคเคตिเคท्เคाเคฐ เคी เคเคจเคจी เคนै, เคฒेเคिเคจ เค
เค्เคธเคฐ เคนเคฎ เคฆेเคเคคे เคนै เคुเค เคเคธे เคฐाเค्เคฏ เค
เคญी เคญी เคนै เคญाเคฐเคค เคฎें เคो เคी เคฌाเคฒिเคाเคं เคी เคถिเค्เคทा เคฎें เคธเคฌเคธे เคจिเคे เคนै เคैเคธे เคนเคฎाเคฐे เคฐाเคเคธ्เคฅाเคจ เคो เคฒीเคिเคฏे เคฏเคนाँ เคชเคฐ เคฒเฅเคिเคฏों เคो เคเคाเคคीเค เคฎें เคเคฐ เฅฉ เคธाเคฒ เคคเค เคी เคเคฎ्เคฐ เคी เคฒเฅเคिเคฏों เคो เคนी เคฌ्เคฏाเคน เคฆिเคฏा เคाเคคा เคนै, เคเคฐ เคธเคฆा เคธเคฆा เคे เคฒिเค เคเคจเคी เคถिเค्เคทा เค्เคฐเคนเคฃ เคเคฐเคจे เคे เคฐाเคธ्เคคे เคो เคฌंเคฆ เคเคฐ เคฆिเคฏा เคाเคคा เคนै। เคเคฎ्เคฎीเคฆ เคนै เคเคชเคो เคฌाเคฒिเคा เคถिเค्เคทा เคो เคฒेเคเคฐ เคช्เคฐोเคค्เคธाเคนเคจ เคฎिเคฒा เคนोเคा।
เคญाเคฐเคค เคी เคเคจเคธंเค्เคฏा 1951 เคธे 2022 เคคเค เคกाเคा เคो เคเคธ เคช्เคฐเคाเคฐ เคนै เคญाเคฐเคค เคธเคฐเคाเคฐ เคฆ्เคตाเคฐा เคชเคฐ เคนเคฐ 10 เคตเคฐ्เคทों เคे เค
ंเคคเคฐाเคฒ เคฎें เคเคจเคเคฃเคจा เคเคฐाเคฏा เคाเคคा เคนै। 1951 เคธे เคฒेเคเคฐ 2011 เคคเค เคญाเคฐเคค เคฎें 7 เคฌाเคฐ เคเคจเคเคฃเคจा เคเคฐाเคฏा เคเคฏा เคนै। เคญाเคฐเคค เคा เค
เคเคฒा เคเคจเคเคฃเคจा เคตเคฐ्เคท 2021 เคนोเคจा เคฅा। เคจीเคे เคธเคฌเคธे เคชเคนเคฒे เคตเคฐ्เคท เคฒिเคा เคเคฏा เคนै। เคเคธเคे เคฌाเคฆ เคเคจเคธंเค्เคฏा เคคเคฅा เคเคिเคฐ เคฎें เคเคจเคธंเค्เคฏा เคตृเคฆ्เคงि เคช्เคฐเคคिเคถเคค เคฒिเคा เคเคฏा เคนै।
1951 – 361,088,090 – 13.32%
1961 – 438,936,918 – 21.62%
1971 – 548,160,050 – 24।8%
1981 – 683,329,900 – 25%
1991 – 838,583,988 – 26.9%
2001 – 1,028,737,436 – 21.5%
2011 – 1,210,193,422 – 17.70%
2021 – 1,390,572,936
2022 – 1,401,865,325.
เคตिเคฆ्เคฏाเคฒเคฏ เคฎें เคญी เคฒैंเคिเค เคญेเคฆเคญाเคต เคฆिเคाเค เคชเคก़เคคा เคนै เคो เคि เคถिเค्เคทเคों เคे เคชเค्เคทเคชाเคคเคชूเคฐ्เคฃ เคฆृเคท्เคिเคोเคฃ เคो เคฆเคฐ्เคถाเคคा เคนै เคเคธ เคช्เคฐเคाเคฐ เคा เคชเค्เคทเคชाเคคเคชूเคฐ्เคฃ เคฆृเคท्เคिเคोเคฃ เคो เคธंเคตिเคงाเคจ เคे เคฎाเคจเคตीเคฏ เคเคตं เคจैเคคिเค เคฆृเคท्เคिเคोเคฃ เคธे เคญी เคชूเคฐ्เคฃเคคः เคเคฒเคค เคนै। เคตिเคฆ्เคฏाเคฒเคฏ เคฎें เคฒैंเคिเค เคญेเคฆเคญाเคต เคจा เคนो เคเคธเคे เคฒिเค เคฏเคน เคเคตเคถ्เคฏเค เคนै เคि เคถिเค्เคทเคों เคो เคฒिंเค เคชเค्เคทเคชाเคคเคชूเคฐ्เคฃ เคต्เคฏเคตเคนाเคฐों เคा เค
เคงिเคธंเค्เคाเคจ เคนो เค
เคฐ्เคฅाเคค เคเคจ्เคนें เคฒिंเคเคญेเคฆ เคธे เคธंเคฌंเคงिเคค เคตिเคญिเคจ्เคจ เคชूเคฐ्เคตाเค्เคฐเคนों เคเคตं เคฐोเคก เคจिเคฌंเคง เค
เคคा เคा เค्เคाเคจ เคนो เคคเคญी เคตเคน เคเคธ เคช्เคฐเคाเคฐ เคे เคต्เคฏเคตเคนाเคฐ เคो เคนเคคोเคค्เคธाเคนिเคค เคเคฐ เคธเคเคคे เคนैं เคถिเค्เคทเคों เคो เคฆूเคฐी เคฌเคคเคจा เคธे เคฌเคाเคจा เคाเคนिเค เคเคตं เคฒเคก़เคों เคต เคฒเคก़เคिเคฏों เคธे เคธเคฎाเคจ เคต्เคฏเคตเคนाเคฐ เคเคฐเคจा เคाเคนिเค เคธเคฎाเค เคธे เคฒैंเคिเค เคชूเคฐ्เคตाเค्เคฐเคน เคเคตं เคนी เคฌเคคाเคคा เคो เคธเคฎाเคช्เคค เคเคฐเคจे เคे เคฒिเค เคถिเค्เคทा เคा เคชเคฐ्เคฏाเคฏ เคฆाเคฏिเคค्เคต เคนै เคि เคตเคน เคเคฆाเคนเคฐเคฃ เคฆेเคเคฐ เคाเคค्เคฐ-เคाเคค्เคฐाเคं เคो เคฏเคน เคธเคฎเคाเคฏा เคि เคฒเคก़เคिเคฏां เค
เคชเคจे เคเคฐ เคे เคฌाเคนเคฐ เคाเคฐ्เคฏ เคเคฐเคคी เคนै เคैเคธे เคि เคเคเคเคฒ เคฒเคก़เคिเคฏां เคธेเคจा เคेเคฒเคूเคฆ เคैเคธे เค्เคทेเคค्เคฐों เคฎें เคญी เค
เค्เคे เคช्เคฐเคฆเคฐ्เคถเคจ เคเคฐ เคฐเคนी เคนै เคเคธी เคช्เคฐเคाเคฐ เคाเคฐ्เคฏ เคฎें เคฒเคก़เคों เคो เคญी เคธเคนเคฏोเค เคเคฐเคจा เคाเคนिเค เคเคธ เคช्เคฐเคाเคฐ เคी เคถुเคฐुเคเคค เคฎें เคฅोเคก़ी เค
เคตเคถ्เคฏ เคนो เคธเคเคคी เคนै เคเคธเคे เคฆूเคฐเคाเคฎी เคชเคฐिเคฃाเคฎ เคนोंเคे เคธเคฎाเคช्เคค เคเคฐเคจे เคे เคฒिเค เคตिเคฆ्เคฏाเคฒเคฏ เคชเคฐिเคธเคฐ เคฎें เคฌुเคฒेเคिเคจ เคฌोเคฐ्เคกों เคฎें เคชुเคฐुเคทों เคो เคเคฐ เคा เคाเคฎ เคเคฐเคคे เคนुเค เคเคตं เคฌเค्เคों เคी เคฆेเคเคญाเคฒ เคเคฐเคคे เคนुเค เคिเคค्เคฐ เคคเคฅा เคธ्เคค्เคฐिเคฏों เคो เคเคฐ เคे เคฌाเคนเคฐ เคे เคाเคฎ เคैเคธे- เคฎोเคเคฐเคธाเคเคिเคฒ เคเคตं เค्เคฐेเคจ เคเคฒाเคคे เคนुเค เคคเคฅा เคเคซिเคธ เคे เคाเคฐ्เคฏ เคธँเคญाเคฒเคคे เคนुเค เคिเคค्เคฐ เคฆเคฐ्เคถाเคจा เคाเคนिเค । เคเค เคฌाเคฐ เคฏเคน เคญी เคฆेเคเคจे เคो เคฎिเคฒเคคा เคนै เคि เคฒเคก़เคिเคฏों เคो เคीเคตเคตिเค्เคाเคจ เคฏा เคृเคนเคตिเค्เคाเคจ (Home science) เคे เค्เคทेเคค्เคฐ เคฎें เคเคฐिเคฏเคฐ เคฌเคจाเคจे เคी เคธเคฒाเคน เคฆी เคाเคคी เคนै, เคญเคฒे เคนी เคเคธเคी เคฐुเคि เคญौเคคिเคเคถाเคธ्เคค्เคฐ เคเคตं เคเคฃिเคค เคฎें เค्เคฏों เคจ เคนो। เคเคธ เคช्เคฐเคाเคฐ เคा เคจिเคฐ्เคฆेเคถเคจ เคเคตं เคชเคฐाเคฎเคฐ्เคถ เคชूเคฐ्เคฃเคค: เคเคฒเคค เคนै। เคเคฒ्เคชเคจा เคाเคตเคฒा เคเคตं เคธुเคจीเคคा เคตिเคฒिเคฏเคฎ्เคธ เคจे เคเคธ เคฌाเคค เคा เค
เค्เคा เคเคฆाเคนเคฐเคฃ เคช्เคฐเคธ्เคคुเคค เคिเคฏा เคนै เคि เคเคฃिเคค, เคญौเคคिเคเคถाเคธ्เคค्เคฐ เคเคตं เค
เคญिเคฏाเคจ्เคค्เคฐिเคी เคฎें เคฒเคก़เคिเคฏाँ เคญी เคฌेเคนเคคเคฐ เคช्เคฐเคฆเคฐ्เคถเคจ เคเคฐ เคธเคเคคी เคนैं। เค
เคง्เคฏाเคชเคों เคो เคเค เคเคธा เคตाเคคाเคตเคฐเคฃ เคธ्เคฅाเคชिเคค เคเคฐเคจा เคाเคนिเค, เคिเคธเคธे เคि เคเคฒा เคฎें เคฆोเคจों เคตเคฐ्เคों เคो เคธเคฎाเคจ เคฐเคा เคाเค।
เคญेเคฆเคญाเคต เคฎเคนिเคฒाเคं เคे เคीเคตเคจ เคฎें เคैเคฐिเคฏเคฐ เคे เคตिเคाเคธ เคเคฐ เคช्เคฐเคเคคि เคธे เคฒेเคเคฐ เคฎाเคจเคธिเค เคธ्เคตाเคธ्เคฅ्เคฏ เคตिเคाเคฐों เคคเค เคเค เคชเคนเคฒुเคं เคो เคช्เคฐเคญाเคตिเคค เคเคฐเคคा เคนै । เคเคฌเคि เคฌเคฒाเคค्เคाเคฐ, เคฆเคนेเค เคเคฐ เคต्เคฏเคญिเคाเคฐ เคชเคฐ เคญाเคฐเคคीเคฏ เคाเคจूเคจों เคฎें เคฎเคนिเคฒाเคं เคी เคธुเคฐเค्เคทा เคนै, เคฏे เค
เคค्เคฏเคงिเค เคญेเคฆเคญाเคตเคชूเคฐ्เคฃ เคช्เคฐเคฅाเคं เค
เคญी เคญी เคเคคเคฐเคจाเค เคฆเคฐ เคธे เคนो เคฐเคนी เคนैं, เคो เคเค เคญी เคเค เคฒोเคों เคे เคीเคตเคจ เคो เคช्เคฐเคญाเคตिเคค เคเคฐ เคฐเคนी เคนैं।เคญाเคฐเคค เคฎें เคฒैंเคिเค เค
เคธเคฎाเคจเคคा เคญाเคฐเคค เคฎें เคชुเคฐुเคทों เคเคฐ เคฎเคนिเคฒाเคं เคे เคฌीเค เคธ्เคตाเคธ्เคฅ्เคฏ, เคถिเค्เคทा, เคเคฐ्เคฅिเค เคเคฐ เคฐाเคเคจीเคคिเค เค
เคธเคฎाเคจเคคाเคं เคो เคฆเคฐ्เคถाเคคी เคนै । เคตिเคญिเคจ्เคจ เค
ंเคคเคฐเคฐाเคท्เค्เคฐीเคฏ เคฒिंเค เค
เคธเคฎाเคจเคคा เคธूเคเคांเค เคเคจ เคाเคฐเคों เคฎें เคธे เคช्เคฐเคค्เคฏेเค เคे เคธाเคฅ-เคธाเคฅ เคธเคฎเค्เคฐ เคเคงाเคฐ เคชเคฐ เคญाเคฐเคค เคो เค
เคฒเค-เค
เคฒเค เคฐैंเค เคฆेเคคे เคนैं, เคเคฐ เคฏे เคธूเคเคांเค เคตिเคตाเคฆाเคธ्เคชเคฆ เคนैं। เคฒैंเคिเค เค
เคธเคฎाเคจเคคाเคं , เคเคฐ เคเคจเคे เคธाเคฎाเคिเค เคाเคฐเคฃ, เคญाเคฐเคค เคे เคฒिंเคाเคจुเคชाเคค , เคฎเคนिเคฒाเคं เคे เคธ्เคตाเคธ्เคฅ्เคฏ เคो เคเคจเคे เคीเคตเคจเคाเคฒ, เคเคจเคी เคถैเค्เคทिเค เคช्เคฐाเคช्เคคि เคเคฐ เคฏเคนां เคคเค เคि เคเคฐ्เคฅिเค เคธ्เคฅिเคคिเคฏों เคो เคญी เคช्เคฐเคญाเคตिเคค เคเคฐเคคे เคนैं। เคฏเคน เคชुเคฐुเคทों เคे เคฒिเค เคธเคฎाเคจ เคฌเคฒाเคค्เคाเคฐ เคाเคจूเคจों เคी เคธंเคธ्เคฅा เคो เคญी เคฐोเคเคคा เคนै। เคญाเคฐเคค เคฎें เคฒैंเคिเค เค
เคธเคฎाเคจเคคा เคเค เคฌเคนुเคเคฏाเคฎी เคฎुเคฆ्เคฆा เคนै เคो เคฎुเค्เคฏ เคฐूเคช เคธे เคฎเคนिเคฒाเคं เคธे เคธंเคฌंเคงिเคค เคนै, เคฒेเคिเคจ เคुเค เคा เคคเคฐ्เค เคนै เคि เคตिเคญिเคจ्เคจ เคฒैंเคिเค เคธเคฎाเคจเคคा เคธूเคเคांเค เคชुเคฐुเคทों เคो เคจुเคเคธाเคจ เคฎें เคฐเคเคคे เคนैं, เคฏा เคฏเคน เคि เคฏเคน เคช्เคฐเคค्เคฏेเค เคฒिंเค เคो เคธเคฎाเคจ เคฐूเคช เคธे เคช्เคฐเคญाเคตिเคค เคเคฐเคคा เคนै। เคนाเคฒांเคि, เคเคฌ เคญाเคฐเคค เคी เคเคจเคธंเค्เคฏा เคी เคธเคฎเค्เคฐ เคฐूเคช เคธे เคांเค เคी เคाเคคी เคนै, เคคो เคฎเคนिเคฒाเคं เคो เคเค เคฎเคนเคค्เคตเคชूเคฐ्เคฃ เคคเคฐीเคों เคธे เคจुเคเคธाเคจ เคนोเคคा เคนै। เคนाเคฒांเคि เคญाเคฐเคค เคा เคธंเคตिเคงाเคจ เคชुเคฐुเคทों เคเคฐ เคฎเคนिเคฒाเคं เคो เคธเคฎाเคจ เค
เคงिเคाเคฐ เคฆेเคคा เคนै, เคฒिंเค เค
เคธเคฎाเคจเคคा เคฌเคจी เคนुเค เคนै। เคฒैंเคिเค เค
เคธเคฎाเคจเคคा เคฏाเคจी เคฒैंเคिเค เคเคงाเคฐ เคชเคฐ เคญेเคฆเคญाเคต। เค
เคฐ्เคฅाเคค เคฒैंเคिเค เคเคงाเคฐ เคชเคฐ เคिเคฏा เคाเคจे เคตाเคฒा เคญेเคฆเคญाเคต เคिเคธเคฎे เคเค เคตเคฐ्เค (เคฎเคนिเคฒाเคं) เคो เคเคฎเคोเคฐ เคตเคฐ्เค เคे เคฐूเคช เคฎें เคฆेเคा เคเคฐ เคाเคจा เคाเคคा เคนै। เคเคฐ เคฏे (เคฎเคนिเคฒाเคं) เคเคฐ เคเคฐ เคธเคฎाเค เคฆोเคจों เคเคเคนों เคชเคฐ เคถोเคทเคฃ, เค
เคชเคฎाเคจ เคเคฐ เคญेเคฆเคญाเคต เคธे เคชीเฅिเคค เคिเคฏे เคाเคคे เคฐเคนे เคนैं। เคตिเคถेเคทเคเคฐ เคชเคฐंเคชเคฐाเคเคค เคฐूเคช เคธे เคเคนें เคคो เคฒैंเคिเค เค
เคธเคฎाเคจเคคा เคे เคฐूเคช เคฎें เคฎเคนिเคฒाเคं เคे เคिเคฒाเฅ เคญेเคฆเคญाเคต เคเคฐ เคเคจเคे เคตเคฐ्เค เคो เคเคฎเคोเคฐ เคธเคฎเคा เคाเคคा เคฐเคนा เคนै।
[4/26, 11:33 AM] Sonam Chandrakar B. Ed 3rd Semester Student Prism College: GENDER DISCRIMINATION
เคेंเคกเคฐ เคกिเคธ्เค्เคฐिเคฎिเคจेเคถเคจ เคฎूเคฒ เคฐूเคช เคธे เค
ंเค्เคฐेเคी เคญाเคทा เคा เคถเคฌ्เคฆ เคนै เคो เค
ंเค्เคฐेเคी เคे เคฆो เคถเคฌ्เคฆों เคธे เคฎिเคฒเคเคฐ เคฌเคจा เคนुเค เคนै। เคเคธเคฎें เคेंเคกเคฐ เคा เค
เคฐ्เคฅ เคนोเคคा เคนै "เคฒिंเค" เคคเคฅा เคกिเคธ्เค्เคฐिเคฎिเคจेเคถเคจ เคा เค
เคฐ्เคฅ เคนोเคคा เคนै "เคญेเคฆเคญाเคต" เคเคธ เคช्เคฐเคाเคฐ เคฒिंเค เคे เคเคงाเคฐ เคชเคฐ เคญेเคฆเคญाเคต เคเคฐเคจा เคนी เคेंเคกเคฐ เคกिเคธ्เค्เคฐिเคฎिเคจेเคถเคจ เคเคนเคฒाเคคा เคนै। เคเคฆाเคนเคฐเคฃ เคे เคคौเคฐ เคชเคฐ เคฏเคฆि เคฎเคนिเคฒाเคं เคฏा เคชुเคฐुเคทों เคฎें เคธे เคिเคธी เคเค เคตเคฐ्เค เคो เคตिเคถेเคท เคธुเคตिเคงाเคं เคฆी เคाเคं เคเคฌเคि เคฆूเคธเคฐे เคตเคฐ्เค เคो เคชूเคฐ्เคฃ เคฐूเคช เคธे เคฏा เคंเคถिเค เคฐूเคช เคธे เคเคจ เคตिเคถेเคท เคธुเคตिเคงाเคं เคธे เคตंเคिเคค เคฐเคा เคाเค; เคตो เคญी เคเคธी เคธ्เคฅिเคคि เคฎें เคเคฌเคि เคฆोเคจों เคตเคฐ्เคों เคो เคเคธ เคธुเคตिเคงा เคी เคเคตเคถ्เคฏเคเคคा เคนो เคคो เคเคธे เคेंเคกเคฐ เคกिเคธ्เค्เคฐिเคฎिเคจेเคถเคจ เคฏा เคेंเคกเคฐ เคเคจเคเค्เคตเคฒिเคी เคเคนा เคाเคคा เคนै।
เคेंเคกเคฐ เคกिเคธ्เค्เคฐिเคฎिเคจेเคถเคจ เคे เคฌเคนुเคค เคธे เคเคฆाเคนเคฐเคฃ เคนเคฎाเคฐे เค
เคชเคจे เคฆेเคถ เคญाเคฐเคค เคฎें เคญी เคฆेเคे เคा เคธเคเคคे เคนैं เคैเคธे เคि เคुเค เคงाเคฐ्เคฎिเค เคธ्เคฅเคฒों เคชเคฐ เคฎเคนिเคฒाเคं เคो เคाเคจे เคी เค
เคจुเคฎเคคि เคจเคนी เคฆी เคाเคคी เคฏा เคซिเคฐ เคเคธเคे เคตिเคชเคฐीเคค เคुเค เคตिเคถेเคท เคธुเคตिเคงाเคं เคो เคธเคฐเคाเคฐ เคฆ्เคตाเคฐा เคेเคตเคฒ เคฎเคนिเคฒाเคं เคो เคฆी เคाเคคी เคนै; เคเคจ เคฆोเคจों เคนी เคธ्เคฅिเคคिเคฏों เคฎें เคेंเคกเคฐ เคกिเคธ्เค्เคฐिเคฎिเคจेเคถเคจ เคฆिเคाเค เคฆेเคคा เคนै। เคคो เคเคธ เคคเคฐเคน เคธे เคนเคฎ เคฆोเคจों เคेंเคกเคฐ เคे เคธाเคฅ เคกिเคธ्เค्เคฐिเคฎिเคจेเคถเคจ เคฆेเค เคธเคเคคे เคนैं। เคนाเคฒांเคि เคนเคฎें เคฏเคน เคฎाเคจเคจा เคนोเคा เคि เคญाเคฐเคค เคธเคนिเคค เคฒเคเคญเค เคฆुเคจिเคฏा เคे เคธเคญी เคฆेเคถों เคฎें เคेंเคกเคฐ เคกिเคธ्เค्เคฐिเคฎिเคจेเคถเคจ เคे เคเคงाเคฐ เคชเคฐ เคฎเคนिเคฒाเคं เคे เคธाเคฅ เคญेเคฆเคญाเคต เค
เคงिเค เคนोเคคा เคนै।
เคिเคธी เคต्เคฏเค्เคคि เคे เคेंเคกเคฐ เคे เคเคงाเคฐ เคชเคฐ เคเคธเคธे เคญेเคฆเคญाเคต เคเคฐเคจा เคนी เคेंเคกเคฐ เคกिเคธ्เค्เคฐिเคฎिเคจेเคถเคจ (เคฒैंเคिเค เคญेเคฆเคญाเคต) เคเคนเคฒाเคคा เคนै। เคेंเคกเคฐ เคกिเคธ्เค्เคฐिเคฎिเคจेเคถเคจ เคे เคाเคฐเคฃ เคเค เคธाเคฐी เคธुเคตिเคงाเคं, เค
เคตเคธเคฐ, เคตिเคถेเคทाเคงिเคाเคฐ เคฏा เคชुเคฐเคธ्เคाเคฐ เคเคจ เคฒोเคों เคो เคจเคนीं เคฆिเค เคाเคคे เคिเคจเคे เคธाเคฅ เคฏे เคญेเคฆเคญाเคต เคนो เคฐเคนा เคนै। เคฏे เค
เคงिเคเคคเคฐ เคฎเคนिเคฒाเคं เคเคฐ เคฒเคก़เคिเคฏों เคे เคธाเคฅ เคนोเคคा เคนै เคเคฐ เคเคธเคा เคाเคฐเคฃ เคตो เคฎाเคจเคธिเคเคคा เคนै เคिเคธเคฎें เคเค เคेंเคกเคฐ เคो เคฆूเคธเคฐे เคธे เคเคชเคฐ เคฎाเคจा เคाเคคा เคนै।เคต्เคฏเคตเคธाเคฏिเค เคฏा เคाเคฐ्เคฎिเค เค्เคทेเคค्เคฐ เคฎें เคेंเคกเคฐ เคกिเคธ्เค्เคฐिเคฎिเคจेเคถเคจ เคเค เคคเคฐเคน เคे เคซैเคธเคฒों เคชเคฐ เค
เคธเคฐ เคเคฐ เคธเคเคคा เคนै। เคैเคธे เคिเคธी เคฎเคนिเคฒा เคो เคจौเคเคฐी เคชเคฐ เคจเคนीं เคฐเคเคจा, เคिเคธी เคชुเคฐुเคท เคเคฐ्เคฎเคाเคฐी เคो เคฎเคนिเคฒा เคे เคเคตเค เคฎें เคช्เคฐเคฎोเคถเคจ เคธिเคฐ्เคซ เคเคธเคे เคेंเคกเคฐ เคे เคाเคฐเคฃ, เคฎเคนिเคฒा เคเคฐ्เคฎเคाเคฐिเคฏों เคो เคชुเคฐुเคทों เคी เคคुเคฒเคจा เคฎें เคเค เคैเคธे เคाเคฎ เคे เคฒिเค เคนी เคเคฎ เคชैเคธे เคฆेเคจा।
เคธ्เคค्เคฐी-เคชुเคฐुเคท เคฎाเคจเคต เคธเคฎाเค เคी เคเคงाเคฐเคถिเคฒा เคนै। เคिเคธी เคเค เคे เค
เคญाเคต เคฎें เคธเคฎाเค เคी เคเคฒ्เคชเคจा เคจเคนीं เคी เคा เคธเคเคคी, เคฒेเคिเคจ เคเคธเคे เคฌाเคตเคूเคฆ เคฒैंเคिเค เคญेเคฆเคญाเคต เคเค เคธाเคฎाเคिเค เคฏเคฅाเคฐ्เคฅ เคนै। เคฒैंเคिเค เคญेเคฆเคญाเคต เคธे เคเคถเคฏ เคฒैंเคिเค เคเคงाเคฐ เคชเคฐ เคฎเคนिเคฒाเคं เคे เคธाเคฅ เคญेเคฆเคญाเคต เคธे เคนै, เคเคนां เคธ्เคค्เคฐिเคฏों เคो เคชुเคฐुเคทों เคे เคธเคฎाเคจ เค
เคตเคธเคฐ เคจเคนीं เคฎिเคฒเคคा เคนै เคเคฐ เคจ เคนी เคธเคฎाเคจ เคต्เคฏเคตเคนाเคฐ। เคธ्เคค्เคฐिเคฏों เคो เคเค เคเคฎเคोเคฐ เคตเคฐ्เค เคे เคฐूเคช เคฎें เคฆेเคा เคाเคคा เคนै เคเคฐ เคเคธे เคถोเคทिเคค เคเคฐ เค
เคชเคฎाเคจिเคค เคिเคฏा เคाเคคा เคนै। เคเคธ เคฐूเคช เคฎें เคธ्เคค्เคฐिเคฏों เคे เคธाเคฅ เคญेเคฆเคญाเคต เคชूเคฐ्เคฃ เคต्เคฏเคตเคนाเคฐ เคो เคฒैंเคिเค เคญेเคฆเคญाเคต (gender discrimination) เคเคนा เคाเคคा เคนै।
เคชเคฐिเคตाเคฐ เคฎाเคจเคต เคी เคธเคฌเคธे เคฌเคก़ी เคเคชเคฒเคฌ्เคงिเคฏों เคฎें เคธे เคเค เคนै। เคฏเคน เคธเคฎाเค เคा เคเคงाเคฐเคถिเคฒा เคนै। เคธเคฎाเค เคฎें เคिเคคเคจे เคญी เคोเคे-เคฌเคก़े เคธंเคเค เคจ เคนैं, เคเคจเคฎें เคชเคฐिเคตाเคฐ เคा เคฎเคนเคค्เคต เคธเคฌเคธे เค
เคงिเค เคนै เคฏเคน เคฎाเคจเคต เคी เคฎौเคฒिเค เคเคตเคถ्เคฏเคเคคाเคं เคी เคชूเคฐ्เคคि เคธे เคธंเคฌंเคงिเคค เคนै। เคต्เคฏเค्เคคि เคเคจ्เคฎ เคธे เคैเคตिเคीเคฏ เคช्เคฐाเคฃी เคนोเคคा เคนै เคเคฐ เคเคจ्เคฎ เคธे เคนी เคฒिंเคों เคे เคฌीเค เคुเค เคตिเคถेเคท เคญिเคจ्เคจเคคाเคं เคो เคธ्เคฅाเคชिเคค เคเคฐ เคชुเคท्เค เคเคฐเคคी เคนै। เคฌเคเคชเคจ เคธे เคนी เคฒเคก़เคों เคต เคฒเคก़เคिเคฏों เคे เคฒिंเค-เคญेเคฆ เคे เค
เคจुเคฐूเคช เคต्เคฏเคตเคนाเคฐ เคเคฐเคจा, เคเคชเคก़ा เคชเคนเคจเคจा เคเคตं เคेเคฒเคจे เคे เคขंเค เคเคฆि เคธिเคाเคฏा เคाเคคा เคนै। เคฏเคน เคช्เคฐเคถिเค्เคทเคฃ เคจिเคฐंเคคเคฐ เคเคฒเคคा เคฐเคนเคคा เคนै, เคซिเคฐ เคเคฐूเคฐเคค เคชเคก़เคจे เคชเคฐ เคฒिंเค เค
เคจुเคฐूเคช เคธांเคे เคฎें เคกाเคฒเคจे เคे เคฒिเค เคฌाเคง्เคฏ เคिเคฏा เคाเคคा เคนै เคคเคฅा เคฏเคฆा-เคเคฆा เคธเคा เคญी เคฆी เคाเคคी เคนै।
เคฌाเคฒเค เคต เคฌाเคฒिเคाเคं เคे เคेเคฒ เคต เคिเคฒौเคจे เคเคธ เคคเคฐเคน เคธे เคญिเคจ्เคจ เคนोเคคे เคนैं เคि เคธเคฎाเค เคฆ्เคตाเคฐा เคชเคฐिเคญाเคทिเคค เคจเคฐ-เคจाเคฐी เคे เคงाเคฐเคฃा เคे เค
เคจुเคฐूเคช เคนी เคเคจเคा เคตिเคाเคธ เคนो เคธเคे। เคธौंเคฆเคฐ्เคฏ เคे เคช्เคฐเคคि เค
เคญिเคฐुเคि เคी เคเคงाเคฐเคถिเคฒा เคญी เคฌाเคฒ्เคฏเคाเคฒ เคธे เคนी เคฒเคก़เคी เคे เคฎเคจ เคฎें เค
ंเคिเคค เคเคฐ เคฆी เคाเคคी เคนै, เคเคธ เคช्เคฐเค्เคฐिเคฏा เคฎें เคฌाเคฒिเคा เคे เคธंเคฆเคฐ्เคญ เคฎें เคธौंเคฆเคฐ्เคฏ เคो เคฌुเคฆ्เคงि เคी เคคुเคฒเคจा เคฎें เคช्เคฐाเคฅเคฎिเคเคคा เคฆी เคाเคคी เคนै। เคเคนเคจे เคा เค
เคฐ्เคฅ เคฏे เคนै เคि เคเคนां เคธเคฎाเค เคฎें เคฒเฅเคों เคे เคฌौเคฆ्เคงिเค เค्เคทเคฎเคคाเคं เคो เคช्เคฐाเคฅเคฎिเคเคคा เคฆी เคाเคคी เคนै เคตเคนीं เคฒเฅเคिเคฏों เคे เคฌौเคฆ्เคงिเค เค्เคทเคฎเคคाเคं เคो เคจเคนीं เคฆिเคฏा เคाเคคा เคนै।
Objective:-
(1) To study the gender discrimination in educational facilities of urban and rural school.
เคถเคนเคฐी เคเคตं เค्เคฐाเคฎीเคฃ เคตिเคฆ्เคฏाเคฒเคฏों เคฎें เคนोเคจे เคตाเคฒे เคฒैंเคिเค เคตिเคญेเคฆीเคเคฐเคฃ เคा เค
เคง्เคฏเคฏเคจ เคเคฐเคจा।
(2) To study the family characteristics of the teenagers.
เคिเคถोเคฐ เคตिเคฆ्เคฏाเคฐ्เคฅिเคฏों เคी เคชเคฐिเคตाเคฐिเค เคตिเคถेเคทเคคाเคं (เคตाเคคाเคตเคฐเคฃ) เคा เคถिเค्เคทा เคชเคฐ เคชเคก़เคจे เคตाเคฒे เคช्เคฐเคญाเคต เคा เค
เคง्เคฏเคจ เคเคฐเคจा।
(3) To know the reasons for discrimination by parents.
เค
เคญिเคญाเคตเคों เคฆ्เคตाเคฐा (เคฒเคก़เคा - เคฒเคก़เคी) เคे เคฎเคง्เคฏ เคตिเคญेเคฆीเคเคฐเคฃ เคा เคाเคฐเคฃ เค्เคाเคค เคเคฐเคจा।
Related Study:-
(1) Sushma yadav (2003) revealed in her study that women are still backward. Discrimination against them is prevalent in all sphers of life. even today in most of the
Families the birth of a girl child considered a curse.
(2) Shah and nagia.
[4/26, 11:33 AM] Sonam Chandrakar B. Ed 3rd Semester Student Prism College: Related Study:-
(1) Sushma yadav (2003) revealed in her study that women are still backward. Discrimination against them is prevalent in all sphers of life. even today in most of the
Families the birth of a girl child considered a curse .
(2) เคเคค्เคคเคฐ เคญाเคฐเคค เคฎें เคเคฐ्เคฒ เคाเคเคฒ्เคก เคे เคเคชเคฐ เคตिเคญिเคจ्เคจ เค
เคง्เคฏเคฏเคจ เคिเค เคเค เคนैं เคเค เค
เคง्เคฏเคฏเคจ เคฎें เคฏเคน เคชाเคฏा เคเคฏा เคนै เคि เคเคฒ เคเคुเคेเคถเคจ เคे เคฒिเค เคो เค
เคงिเคाเคฐ เคฌเคจाเค เคเค เคนैं เคเคจ เคชเคฐ เคเค เคธाเคฎाเคिเค เคธंเคธ्เคฅा เคฆ्เคตाเคฐा เคเค्เคถเคจ เคช्เคฒाเคจ เคे เคคเคนเคค เคถोเคง เคिเคฏा เคเคฏा ।
เคถोเคง เคे เคฆौเคฐाเคจ เคเคค्เคคเคฐ เคช्เคฐเคฆेเคถ เคฎें total เคธाเค्เคทเคฐเคคा เคฆเคฐ 57.36 เคเคฏा SC เคฎเคนिเคฒा เคถ्เคฐेเคฃिเคฏां 10% เค
เคคः เคเคชเคฐ्เคฏुเค्เคค เคเคฅเคจ เคธे เคฏเคน เคธाเคฌिเคค เคिเคฏा เคाเคคा เคนै เคि เคฎเคนिเคฒा เคธाเค्เคทเคฐเคคा เคฆเคฐ เคเคฎ เคฅी। เคธाเค्เคทเคฐเคคा เคฆเคฐ เคฎें เคช्เคฐเคญाเคต เคคเคฌ เคชเคก़เคคा เคนै เคเคฌ เคเคฐ्เคฒ्เคธ เคเคुเคेเคถเคจ เคी เคฌाเคค เคเคคी เคนै ।
(3) เคตिเคญिเคจ्เคจ เคเคถिเคฏเคจ เคฆेเคถों เคฎें เคेंเคกเคฐ เคกिเคธ्เค्เคฐिเคฎिเคจेเคถเคจ เคชเคฐ เคตिเคญिเคจ्เคจ เคถोเคง เคाเคฐ्เคฏ เคिเค เคเค เคนैं । เคเคฐ เคช्เคฐเคค्เคฏेเค เคถोเคง เคाเคฐ्เคฏ เคฎें เคेंเคกเคฐ เคกिเคธ्เค्เคฐिเคฎिเคจेเคถเคจ เคเคฐ เคเคฐ्เคฅिเค เคตिเคाเคธ เคे เคธंเคฌंเคง เคฎें เคถोเคง เคाเคฐ्เคฏ เคिเค เคเค เคนैं । เคเคตं เค
เคง्เคฏเคฏเคจ เคे เคฆौเคฐाเคจ เคฏเคน เคชाเคฏा เคเคฏा เคนै เคि Education เคฏा Women Education เคा เคธीเคงा เคธंเคฌंเคง เคเคोเคจॉเคฎिเค เคเคฐ्เคฅिเค เคตिเคाเคธ เคे เคธाเคฅ เคฎें เคจเคนीं เคฅा। เค
เคจ्เคฏ เคถोเคงों เคฎें เคฏเคน เคญी เคชाเคฏा เคเคฏा เคเคฐ्เคฒ्เคธ เคเคुเคेเคถเคจ เคे เคธเคฎเคฏ เคฌเคนुเคค เคธी เคुเคจौเคคिเคฏां เคธเคฎाเค เคे เคธाเคฎเคจे เคเคคी เคนै । เคैเคธे เคฌाเคฒिเคाเคं เคा เคฎाเคง्เคฏเคฎिเค เคธ्เคूเคฒ เคी เคถिเค्เคทा เคชाเคธ เคเคฐเคจा ।
Review of literature (เค
เคง्เคฏเคฏเคจ เคी เคธเคฎीเค्เคทा) -
Methodology (เคช्เคฐोเคेเค्เค เคी เคตिเคงि) -
เคช्เคฐเคธ्เคคुเคค เคช्เคฐोเคेเค्เค เคाเคฐ्เคฏ เคนेเคคु Questions (เคช्เคฐเคถ्เคจाเคตเคฒी) เคा เคช्เคฐเคฏोเค เคिเคฏा เคเคฏा। เคช्เคฐเคถ्เคจाเคตเคฒी เคा เคจिเคฐ्เคฎाเคฃ เคตिเคญिเคจ्เคจ เคถोเคง เคाเคฐ्เคฏ เคเคตं เคฎें เคตिเคทเคฏों เคธे เคฒिเคฏा เคเคฏा เคฅा । เคคเคค्เคชเคถ्เคाเคค เคช्เคฐोเคेเค्เค เคाเคฐ्เคฏ เคो เคชूเคฐ्เคฃ เคเคฐเคจे เคे เคฒिเค เคจिเคฐ्เคฎिเคค เคช्เคฐเคถ्เคจाเคตเคฒी 24 เค्เคฐाเคฎीเคฃ เคชเคฌ्เคฒिเค เคธ्เคूเคฒ เคฎें เค
เคง्เคฏเคฏเคจเคฐเคค เคฌाเคฒเค เคฌाเคฒिเคाเคं เคชเคฐ เคช्เคฐเคฏोเค เคिเคฏा เคเคฏा ।
24 เคตिเคฆ्เคฏाเคฐ्เคฅी เคंเค्เคฒिเคถ เคฎीเคกिเคฏเคฎ เคฎें เค
เคง्เคฏเคจเคฐเคค เค्เคฐाเคฎीเคฃ เค्เคทेเคค्เคฐ เคे เคฌाเคฒเค เคฌाเคฒिเคाเคं เคนैं।
Sample (เคจ्เคฏाเคฏเคฆเคฐ्เคถ) - เคช्เคฐเคธ्เคคुเคค เคช्เคฐोเคेเค्เค เคाเคฐ्เคฏ เคนेเคคु 24 เคตिเคฆ्เคฏाเคฐ्เคฅिเคฏों เคा เคเคฏเคจ เคिเคฏा เคเคฏा।
Table sample size
Male Female Total
12 12 24
Area (เค्เคทेเคค्เคฐ) - เคช्เคฐเคธ्เคคुเคค เคถोเคง เคाเคฐ्เคฏ เคा เคถीเคฐ्เคทเค เคेंเคกเคฐ เคกिเคธ्เค्เคฐिเคฎिเคจेเคถเคจ เคे เค
เคง्เคฏเคฏเคจ เคนेเคคु เคช्เคฐिเค्เคฎ เคชเคฌ्เคฒिเค เคธ्เคूเคฒ เคा เคเคฏเคจ เคिเคฏा เคเคฏा เคिเคธเคฎें เค
เคง्เคฏเคฏเคจเคฐเคค 24 เคฌाเคฒเค เคฌाเคฒिเคाเคं เคชเคฐ เคช्เคฐोเคेเค्เค เคाเคฐ्เคฏ เคो เคชूเคฐ्เคฃ เคเคฐเคจे เคे เคฒिเค เคช्เคฐเคถ्เคจाเคตเคฒी เคฌांเคा เคเคฏा ।
เคช्เคฐिเค्เคฎ เคชเคฌ्เคฒिเค เคธ्เคूเคฒ CBSC เคฆ्เคตाเคฐा เคฎाเคจ्เคฏเคคा เคช्เคฐाเคช्เคค เคंเค्เคฒिเคถ เคฎीเคกिเคฏเคฎ เคธ्เคूเคฒ เคนै เคเคนां เคตिเคญिเคจ्เคจ เค्เคทेเคค्เคฐों เคธे เค्เคฐाเคฎीเคฃ เค्เคทेเคค्เคฐों เคे เคฌाเคฒเค เคฌाเคฒिเคाเคं เคตिเคฆ्เคฏाเคฐ्เคฅी เค เคเคฐ เค
เคง्เคฏเคฏเคจ เคเคฐเคคे เคนैं ।
เคช्เคฐिเค्เคฎ เคชเคฌ्เคฒिเค เคธ्เคूเคฒ เคฎเคนเคाเคुเคฐ्เคฆ เคांเคต เคฎें เคธ्เคฅिเคค เคนै เคเคนां เคा เคถैเค्เคทिเค เคชเคฐ्เคฏाเคตเคฐเคฃ เคฌเคนुเคค เคนी เคเคค्เคृเคท्เค เคนै เคฏเคนां เคे เคตिเคฆ्เคฏाเคฐ्เคฅिเคฏों เคो เคนเคฐ เคเค เคช्เคฐเคाเคฐ เคी เคธुเค เคธुเคตिเคงा เคเคชเคฒเคฌ्เคง เคเคฐाเค เคाเคคी เคนैं ।
Techniques (Tool) เคเคชเคเคฐเคฃ - เคช्เคฐोเคेเค्เค เคाเคฐ्เคฏ เคนेเคคु เคจिเคฐ्เคฎिเคค เคช्เคฐเคถ्เคจाเคตเคฒी 13 เคเคชเคฏोเค เคिเคฏा เคเคฏा เคนै । เคเคธ เคช्เคฐเคถ्เคจाเคตเคฒी เคฎें 15 เคตाเค्เคฏ (เคเคฅเคจ) Statement เคนैं। เคเคฐ เคฏเคน 13 เคธे 16 เคตเคฐ्เคท เคे เคเคฏु เคे เคिเคถोเคฐ เคฌाเคฒเค เคฌाเคฒिเคाเคं เคे เคฒिเค เคฌเคจाเค เคเค เคนैं ।
เคเคจ เคช्เคฐเคถ्เคจाเคตเคฒीเคฏों เคा เคจिเคฐ्เคฎाเคฃ เคฎเคจोเคตैเค्เคाเคจिเค เคตिเคถ्เคฒेเคทเคฃ เคे เคฆ्เคตाเคฐा เคจिเคฐ्เคฎिเคค เคिเคฏा เคเคฏा เคिเคธเคฎें เค
เคงिเค เคธे เค
เคงिเค เคช्เคฐเคถ्เคจ เคตिเคฆ्เคฏाเคฐ्เคฅिเคฏों เคे เคช्เคฐเคถ्เคจाเคตเคฒी เคे เคुเค เคเคฅเคจ เคเคจเคे เคถिเค्เคทा เคธे เคธंเคฌंเคงिเคค เคฅे เคिเคจเคฎें เคฅे । เคैเคธे - เคเคช เคชเคข़ाเค เคฎें เคฐुเคि เคฐเคเคคे เคนैं เคि เคจเคนीं , เคเคช เคจिเคฏเคฎिเคค เคฐूเคช เคธे เคตिเคฆ्เคฏाเคฒเคฏ เคाเคคे เคนैं เคि เคจเคนीं , เคเคช เคी เคถिเค्เคทा เคฎें เคเคชเคो เคौเคจ เคฎเคฆเคฆ เคเคฐเคคा เคนै, เคเคชเคी เค
เคญिเคญाเคตเคों เคी เค्เคฏा เคญूเคฎिเคा เคนै, เคเคชเคी เคเคฐ เคी เคชเคฐिเคตाเคฐिเค เคตाเคคाเคตเคฐเคฃ เคैเคธी เคนै , เคเคช เคเคे เคเคฒเคเคฐ เคौเคจ เคธी เคตिเคทเคฏ เคा เค
เคง्เคฏเคฏเคจ เคเคฐเคจा เคाเคนเคคे เคนैं ।
เคुเค เคช्เคฐเคถ्เคจ เคเคธे เคฅे เคिเคจเคฎें เคเคฐ्เคฒ्เคธ เคธ्เคूเคกेंเค เคธे เคธंเคฌंเคงिเคค เคुเค เคเคฅเคจ เคฅे เคैเคธे - เคเคช เคเค्เคทा เคฎें เค
เคง्เคฏเคฏเคจ เคเคฐเคคे เคนैं เคคो เคเคชเคे เคธाเคฅ เคชเค्เคทเคชाเคค เคนोเคคा เคนै เคि เคจเคนीं เคเคฌ เคเคชเคो เคฒेเคเคจ เคธाเคฎเค्เคฐी เค
เคง्เคฏเคฏเคจ เค
เคง्เคฏाเคชเคจ เคौเคจ เคเคชเคฒเคฌ्เคง เคเคฐाเคคा เคนै ।
เคธเคฎเคธ्เคค 15 เคเคฅเคจ เคธเคฎเคธ्เคค เคตिเคฆ्เคฏाเคฐ्เคฅिเคฏों เคे เคฒिเค เคธเคฎाเคจ เคฐूเคช เคธे เคฌเคจाเคฏा เคเค เคเคฐ เคช्เคฐเคถ्เคจों เคो 12 Girls Student เคเคฐ 12 boys Student เคो เคฌांเคा เคเคฏा เคฅा ।
เคเคฅเคจों เคो เคญเคฐเคจे เคे เคฒिเค เคช्เคฐเคถ्เคจाเคตเคฒी เคฎें เคुเค General Information เคฆिเคฏा เคเคฏा เคฅा । เคเคจเคो เคญเคฐเคจे เคे เคฌाเคฆ เคเคจเคो เคช्เคฐเคถ्เคจ 15 เคเคฅเคจों เคे เคเคค्เคคเคฐ เคฆेเคจे เคฅे เคเคฐ เคเคค्เคคเคฐ เคो (√) เคฒเคाเคจा เคฅा ।
เคธंเคชूเคฐ्เคฃ 15 เคเคฅเคจों เคो เคญเคฐเคจे เคนेเคคु เคเคงा เคंเคा เคฆिเคฏा เคเคฏा ।
